Auschwitz

Vandaag ben ik naar Auschwitz geweest. Het plaatsje heet eigenlijk Oswiecim, maar dat is verbasterd door de Duitsers. De meeste mensen die ik in het hostel gesproken heb hebben een paar tientjes betaald om in een bus daarnaartoe gereden te worden, een half uurtje rongeleid te worden en weer terug in de bus. Ik daarentegen heb het gewoon met de trein geprobeerd, dat kost immers niets met mijn interrail. Het koste wat moeite om vanaf het station Auschwitz II te vinden, maar het is gelukt. Het klinkt wat cru, maar ik had eigenlijk alleen het spoor hoeven volgen. Ik ben begonnen bij Auschwitz II- Birkenau, omdat voor Auschwitz I bepaald was dat je er pas vanaf 3 uur zonder tourguide in kon, wegens de drukte. Ik moet ook eerlijk zeggen dat Birkenau een veel diepere indruk op me achter heeft gelaten dan Auschwitz zelf. Als je de weg naar Birkenau afloopt loop je een tijdje over het spoor  dat zoveel mensen heeft getransporteerd. In de verte doemt het hek op en als je dichterbij komt zie je van links tot rechts meters en meters prikkeldraad. Birkenau geeft meteen een boodschap af: De Duitsers waren zo gek als wat, maar wel ontzettend efficient. Van de meeste houten barakken is alleen nog de schoorsteen over en ook een deel van de stenen barakken is ingestort. Toch is het griezelig duidelijk dat er echt honderden barakken moeten hebben gestaan. Eenmaal een beetje bekomen van de gigantische omvang van het kamp begon ik met het lezen van de bordjes. Een gids bleek al gauw onnodig daar overal borden met informatie en foto'  te vinden waren. Een opeenstapeling van gruwelijke verhalen. De houten barakken bleken gemodelleerd naar oude Duitse paardenstallen, bedoelt voor 59 paarden, maar ook bruikbaar voor zo'n 400 mensen. Het was in Birkenau dat de selecties op het platform uitgevoerd werden en ook het kamp waar dr Mengele zijn slachtoffers uitkoos. Het heeft me altijd mateloos gefascineerd dat iemand die de eed van Hippocrates moet hebben gezworen zulke zieke dingen kon doen. Als je dan vervolgens leest dat doorgaans 75 tot 80 procent van de gearriveerden rechtstreeks naar de 'desinfecterende douche' werden gestuurd slaat het erin als een bom hoeveel mensen er daar vermoord zijn. Als er zoveel barakken nodig zijn om de werkende 20% te huisvesten, hoeveel mensen zijn er dan wel niet direct doorgestuurd naar de gaskamer. Aan het eind van het spoor staan de ruines van twee gaskamers. Tegen het eind van de oorlog hebben de Duitsers Auschwitz en Birkenau ontruimd, alleen de zwaksten achterlatend, en hebben daarbij ook veel bewijs verbrand en opgeblazen. Zo ook de gaskamers en crematoria, 'to hide the atrocities.' Ik weet even niet hoe dat te vertalen. Tot slot nog een groot open veld waar de as van duizenden mensen gedumpt is. Birkenau en Auschwitz liggen een eindje van elkaar af. Ik ben in een pendelbus gesprongen (ik ben er niet helemaal zeker van of ik had moeten betalen of niet) en stond een paar minuten later bij Auschwitz I. Het Auschwitz wat iedereen kent van het 'Arbeit macht frei' bord. Dit deel is overduidelijk toeristiser. In een lange rij moest ik wachten om erin te kunnen, langs boekwinkels en snackshops schuifelend. Zoals ik al zei maakte dit kamp een minder indruk op me dan Birkenau. Uiteraard zijn er in Auschwitz ook vreselijke dingen gebeurd. Experimenten met zyklon B, experimenten met castraties, ophangingen, stacellen en honderden mensen die zichzelf doodwerkten. maar het is duidelijk dat Auschwizt een werkkamp was, en Birkenau een massavernietigingskamp. Vlak bij de ingang hing een bord met een plaatje van het 'kamporkest' erop. Het idee hiervan was dat als de werkers 's avonds terug kwamen in het kamp ze op de muziek makkelijker konden marcheren en dan ook makkelijker te tellen waren. Auschwitz is veel kleiner en helemaal uit steen gebouwd. Ik betrapte mezelf erop dat ik nog even dacht, als je zo die straat door kijkt zou het best een leuke wijk kunnen zijn. Veel groen aan een mooie brede straat. In elk van de gebouwen een expositie over een ander onderwerp. Waar ik wel echt van onder de indruk was, was de expositie 'bewijzen van de misdaden'. Hierbinnen was in de eerste kamer een berg brillen te vinden. De tweede kamer was volledig gevuld met tassen, door een glazen ruit in de deurpost kon je er naar binnen kijken. De eerste verdieping lag vol met hopen schoenen, een aparte berg voor kinderschoenen. en ook andere items lagen her en der uitgespreid.

Enfin, leuk wil ik het niet noemen, maar indrukwekkend was het wel. Maar als ik een tip mag geven, ga niet net als al die toeristen alleen maar naar Auschwitz, ga alstjeblieft ook naar Birkenau.